Τα τελευταία χρόνια η μνημονιακή πολιτική στα πανεπιστήμια, μεταξύ άλλων, επέφερε μια δραματική μείωση του αριθμού των μελών ΔΕΠ, ως αποτέλεσμα της μηδενικής αναπλήρωσης των συνταξιοδοτηθέντων καθηγητών, αλλά και της απίσχνασης των πιστώσεων του «ΠΔ 407», με τα οποία συντηρούνταν, έστω και με λάθος τρόπο, πάγιες και διαρκείς ανάγκες των πανεπιστημίων, ειδικά της περιφέρειας. Έτσι, πολλά πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν δραματικά προβλήματα λειτουργίας, αδυνατώντας να καλύψουν στοιχειώδεις εκπαιδευτικές ανάγκες τους.
Εκεί φτάσαμε τώρα, η διδασκαλία ενός πανεπιστημιακού μαθήματος να βγαίνει στη διατίμηση των 300 € το μήνα;
Με τον τρόπο αυτό καταφανώς ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για μια πάμφθηνη λειτουργία των ΑΕΙ, χωρίς ανάγκη οργανικών θέσεων μελών ΔΕΠ.
Η Κυβέρνηση «απαντάει» στο πρόβλημα, με ελάχιστες νέες θέσεις ΔΕΠ (που έστω ως κίνηση αντιστροφής μιας κατάστασης έχει μια σημασία, μάλλον συμβολική όμως), αλλά και με μια μαζική κίνηση που μέλλει να έχει δραματικές συνέπειες: δίνει το δικαίωμα αυτοδύναμης διδασκαλίας σε απλούς κατόχους διδακτορικού, έναντι της αμοιβής των περίπου 300 € τον μήνα! Και επειδή αυτό το επιμίσθιο μάλλον ως ελεημοσύνη μπορεί να θεωρηθεί, τo καλύπτει με το «δέλεαρ» της «απόκτησης ακαδημαϊκής διδακτικής εμπειρίας», παίζοντας με τα όνειρα των νέων ανθρώπων για ακαδημαϊκή εξέλιξη.
Κάποιοι ίσως πουν ότι «κάτι είναι καλύτερο από το τίποτε», ειδικά για τις εφιαλτικές συνθήκες ανεργίας που αντιμετωπίζουν οι νέοι επιστήμονες. Ωστόσο, με τον τρόπο αυτό η εργασία των μελών ΔΕΠ υφίσταται μια ραγδαία «εσωτερική υποτίμηση». Θυμίζουμε ότι δικαίωμα για αυτοδύναμη διδασκαλία έχουν, θεσμικά, μόνο τα μέλη ΔΕΠ, εξαιρουμένων μάλιστα ακόμη και των Λεκτόρων. Ακόμη, οι ΕΔΙΠ, επιστήμονες με διδακτορικό, που υποστηρίζουν πολλές φορές χρόνια κάποια μαθήματα, δεν έχουν δικαίωμα αυτοδύναμης διδασκαλίας, παρά μόνο κάτω από ειδικές συνθήκες και με απόφαση της Συγκλήτου. Εκεί φτάσαμε τώρα, η διδασκαλία ενός πανεπιστημιακού μαθήματος να βγαίνει στη διατίμηση των 300 € το μήνα; Με τον τρόπο αυτό καταφανώς ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για μια πάμφθηνη λειτουργία των ΑΕΙ, χωρίς ανάγκη οργανικών θέσεων μελών ΔΕΠ.
Διαπιστώνεται ένα εξίσου σημαντικό πρόβλημα, πως με τον τρόπο αυτό κατοχυρώνεται και θεσμικά η ακραία εκμετάλλευση του νέου επιστημονικού δυναμικού, μέσα από την αμείλικτη εκμετάλλευση των ελπίδων των νέων διδακτόρων για ακαδημαϊκή εξέλιξη λόγω της απελπισίας τους ενώπιον μιας καθολικής έλλειψης προοπτικών εργασίας. Στην ίδια γραμμή εκμετάλλευσης των ερευνητών, διεθνώς, οι οποίοι πρέπει, για παράδειγμα, να πληρώνουν οι ίδιοι για τη δημοσίευση των εργασιών τους («για να εμπλουτίσουν το βιογραφικό») – ένα μείζον θέμα στο οποίο θα επανέρθουμε-, θα πρέπει και οι μεταδιδάκτορες να παρέχουν έργο υπό εξευτελιστικές συνθήκες, ώστε ομοίως να εμπλουτίσουν το βιογραφικό τους.
Έχει όμως μεγάλη σημασία και μια ευρύτερη παρατήρηση: Η αναζήτηση «λύσεων» για τη λειτουργία του πανεπιστημίου, χωρίς αμφισβήτηση του μνημονιακού πλαισίου που το στραγγαλίζει φαίνεται πως δυνητικά γεννά τέρατα, οπότε δεν έχει νόημα να συζητά κανείς για προθέσεις. Ας δούμε καθαρά τις συνέπειες και ας αντιταχθούμε στη διπλή απειλή: της ευθείας υποτίμησης του έργου των μελών ΔΕΠ και της ωμής εκμετάλλευσης των νέων επιστημόνων. Αλλιώς, ούτε λόγος να γίνεται για την προστασία των δικαιωμάτων των μελών ΔΕΠ ως εργαζομένων, αλλά ούτε και για προστασία του επιπέδου σπουδών από μια πρωτοφανή και αναπόδραστη… κατρακύλα.
Προσφατα Σχολια